WIESŁAW SAUTER
(1905-1996)
Historyk, pamiętnikarz, działacz kultury
Dr Wiesław Sauter urodził się 11 maja 1905 r. w Strzyżowicach w powiecie będzińskim w województwie katowickim. Zmarł 11 grudnia 1996 r. w Nowej Soli. Był synem Ewalda i Marii, z domu Królikowskiej. Jego ojciec, mimo iż z wykształcenia był nauczycielem, pracował w administracji kopalni.
W latach 1915 – 1923 uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. Naukę kontynuował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego (obecnie UAM), gdzie studiował polonistykę.
W 1929 r. ożenił się z Kazimierą Skoracką, z którą miał troje dzieci: Kazimierza, Anielę i Andrzeja. Po wybuchu II wojny światowej uczestniczył w obronie Warszawy, następnie ukrywał się w Luboniu k. Poznania, pracując jako drwal w Nadleśnictwie Puszczykowo, ponieważ był poszukiwany przez Gestapo za działalność narodową na pograniczu. Od zakończenia wojny do emerytury zawodowo związany był ze szkolnictwem.
Po śmierci żony Kazimiery ożenił się po raz drugi z Wandą Baraniuk, z którą miał córkę Wiesławę. W 1965 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych (z historii) na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego promotorem był prof. Zdzisław Grot, a temat pracy brzmiał: „Powstanie i rozwój szkolnictwa polskiego w województwie zielonogórskim w latach 1945 – 1965”.
PRACA
Pracę nauczycielską rozpoczął, jako polonista w poznańskim Gimnazjum im. Marii Magdaleny w 1927 r. Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej, w 1929 r. został nauczycielem języka polskiego w Miejskim Gimnazjum Koedukacyjnym w Międzychodzie, w którym pracował do 1939 r. (od 1933 r. był dyrektorem szkoły).
W 1945 r., od lutego do kwietnia, organizował szkolnictwo w Międzychodzie, a od kwietnia na Babimojszczyźnie, jako kierownik szkoły podstawowej w Nowym Kramsku do końca roku szkolnego 1954/1955, z wyjątkiem roku szkolnego 1945/1946, kiedy był wizytatorem wszystkich typów szkół na Ziemi Lubuskiej. W 1955 r. został przeniesiony na stanowisko polonisty w Liceum dla Pracujących w Nowej Soli, gdzie pracował do emerytury (1966 r. - 38 lat pracy w szkolnictwie).
DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNA
Podczas nauki w gimnazjum uczestniczył w pracach samorządu szkolnego i był harcerzem (przez 2 lata był drużynowym, potem hufcowym i zastępcą komendanta Chorągwi Zagłębiowskiej). W trakcie studiów w Poznaniu przez 2 lata był prezesem w Akademickim Kole Zagłębian i sekretarzem w Kole Polonistów.
W Międzychodzie w latach 1935 – 1939 zorganizował i kierował Uniwersytetem Powszechnym. Po 1945 r. w Nowym Kramsku kierował Wiejskim Domem Społecznym Polskiego Związku Zachodniego (1946 – 1952).
Od 1945 r. był członkiem i delegatem Stronnictwa Ludowego, później Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.
Od 1957 do 1972 r. był prezesem Lubuskiego Towarzystwa Kultury, a po 15 latach otrzymał tytuł honorowego prezesa.
Na przestrzeni lat 1947 – 1984 uczestniczył w pracach rad narodowych: 1947 – 1950 był przewodniczącym Gminnej Rady Narodowej w Babimoście i radnym Powiatowej Rady Narodowej w Wolsztynie, od 1950 r., od momentu utworzenia woj. zielonogórskiego, był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze.
